Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Ապրիլի 28-ը Քիմիական վտանգից մարդու իրավունքների պայքարի օր
Ամեն տարի ապրիլի 28-ը Ռուսաստանում նշվում է որպես Քիմիական վտանգից մարդու իրավունքների պայքարի օր կամ Քիմիական անվտանգության օր:
Այդ օրվա հաստատման առիթ են ծառայել, դժբախտաբար, ողբերգական իրադարձություններ, որոնք տեղի են ունեցել1974 թ. Նովոչեբոկսարկսում (Չուվաշիա) քիմիական զենքի գործարանում: Ռուսաստանում շրջակա միջավայրում մարդկանց անվտանգ ապրելու իրավունքը երաշխավորված է ՌԴ Սահմանադրությամբ։
Այդ ժամանակ՝ 1974 թ. ապրիլի 28-ին, զենքի նոր խմբաքանակի թողարկման ժամանակ հրդեհ տեղի ունեցավ. գործարանում այրվեց «արտադրանքի պատրաստ» թերակառույց արտադրամասը: Այրվեցին շատ ավիացիոն ռումբեր՝ լցոնած վտանգավոր և թունավոր V-գազով, և շրջակա միջավայր ընկան մի քանի տոննա թունավոր նյութեր: Միայն երջանիկ պատահականությամբ և աշխատակիցների ջանքերի շնորհիվ այդ տեխնածին աղետն ավելի մեծ մասշտաբ չստացավ՝ վթարը դուրս չեկավ քաղաքի սահմաններից, չնայած, մասնագետների գնահատմամբ, այդ վթարի հետևանքները կարող էին համեմատելի լինել Չեռնոբիլի աղետին:
Այդ դեպքի և նրա հետևանքների վերաբերյալ տեղեկատվությունը, ինչպես այն ժամանակվա քիմիական արդյունաբերության նմանատիպ շատ վթարների ժամանակ (Նովոմոսկովսկ, Չապաևսկ, Ստալինգրադ, Դերժինսկ), գաղտնի էր պահվում բնակչությունից, և հասանելի դարձավ միայն 1990-ականներին էկոլոգների ու բնապահպանական կազմակերպությունների նախաձեռնությամբ: Սակայն առ այսօր այդ վթարի հետևանքները չեն ստացել օբյեկտիվ բժշկական գիտական գնահատական:
Քիմիական վտանգից մարդու իրավունքների պայքարի օրն առաջին անգամ նշվել է 1997 թ. ապրիլի 28-ին Միություն «Քիմիական անվտանգության համար» ռուսական հասարակական էկոլոգիական կազմակերպության նախաձեռնությամբ՝ ի հիշատակ Նովոչեբոկսարսկում ողբերգական իրադարձությունների: Հաջորդ տարիներին այդ օրը սկսեց նշվել որպես Քիմիական անվտանգության օր: Նրա նպատակը, առաջին հերթին, մարդու «քիմիայի» հետ փոխազդեցության և՛ վտանգավոր, և՛ անվտանգ քննադատական վերլուծությունն է:
Երկրի քիմիական անվտանգության ապահովումը (ինչպես մարդկանց, այնպես էլ բնության) գլխավոր համապետական խնդիրներից է, և առանց պետական միջամտության անհնար է ցանկացած ծրագրիիրականացում՝ ուղղված մարդկանց կյանքի որակի բարելավմանը: Այդ պատճառով անհրաժեշտ է անկախ նմանատիպ գնահատականներ տալ. քիմիական բնույթի աղտոտումների ազդեցությունը շրջակա միջավայրի, մարդկանց առողջության վրա, առանձին տարածքների և սննդամթերքների քիմիական աղտոտման խնդրի հրատապությունը, քիմիական անվտանգության վերաբերյալ միջոցառումների մակարդակը և այլն:
Քիմիական անվտանգության օրվա առիթով բնապահպանական և էկոլոգիական կազմակերպությունների, հասարակայնության ներկայացուցիչների կողմից անցկացվում են էկոլոգիական ակցիաներ, սեմինարներ, ցույցեր, պիկետներ, մամլո ասուլիսներ և այլ միջոցառումներ: Թեմաներ, որոնք լուսաբանվում են այդ միջոցառումներում՝ «Քիմիական անվտանգության համար», «Քիմիական զենք. պատմություն, էկոլոգիա, քաղաքականություն», «Չհայտարարված քիմիական պատերազմ՝ քաղաքականություն էկոլոգիայի դեմ», «XXI դարի զենք՝ կենսաբանական», «Թունավոր նյութեր և առողջություն», «Քիմիա և բնակարան», «Քիմիա և մարդու իրավունքներ» և այլն:
Կարևոր և մեծ խնդիր է հին քիմիական զենքի ոչնչացումը: Հատկապես դա հրատապ է այն բնակելի տարածքների բնակչության համար, որտեղ պահվում են հին ժամանակներից և ոչնչացվում են այսօր: Չէ՞ որ դադարեցված և հետագայում լքված ռազմական ձեռնարկումների տարածքները, որոնք սովետական տարիներին զբաղվում էին քիմիական զենքի և պայթուցիկ նյութերի արտադրմամբ, այսօր սպառնալիք են: Իսկ նրանց վերացումը պահանջում է վիթխարի ծախսեր, հետևաբար, ոչ միշտ է կատարվում ժամանակին:
Այդ պատճառով ամեն տարի Քիմիական անվտանգության օրը էկոլոգիական և բնապահպանական կազմակերպությունները նույնպես հանդիպումներ են կազմակերպում իշխանության, ԶԼՄ ներկայացուցիչների հետ, արտադրանքի և քիմիական զենքի պահպանման վայրերում քիմիական արտադրության աշխատակիցների հետ, որպեսզի մեկ անգամ ևս հիշեցնեն, թե ինչպիսի՞ հետևանքների կարող են հանգեցնել քիմիական և ռազմական ձեռնարկություններում տեխնոլոգիական վթարները, ու կոչ անել պատասխանատու անձանց նման արտակարգ իրավիճակների դեպքում բաց և հասանելի տեղեկատվություն տրամադրել:
Կարդացեք նաև
1988 թվականին Առողջապահութհան միջազգային կազմակերպությունը մայիսի 31-ը հայտատարեց առանց ծխախոտի միջազգայի օր: Միջազգային հանրության առաջ խնդիր էր դրվել հասնել այն բանին, որ XXI դարում ծխախոտի...
Գերման Հագենը ծնվել է 1817 թ. մայիսի 30-ին Կենիգսբերգում (այժմյան Կալինինգրադ): Նա իր կարիերան սկսել է 1836 թ. Կենիգսբերգի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետ ընդունվելուց հետո...
Մայիսի 29-ը առողջ մարսողության համաշխարհային օրն է (World Digestive Health Day), որը սահմանվել է համաշխարհային աղեստամոքսային կազմակերպության նախաձեռնությամբ (World Gastroenterology Organisation, WGO)...
Ժոզեֆ Իգնաս Գիլյոտենը (Գիյոտեն) ծնվել է 1738 թ. մայիսի 28-ին Սենտեում (Ֆրանսիա): Նա բժշկություն էր ուսումնասիրում Ռեյսում և Փարիզում՝ 1768 թ. ավարտելով Փարիզի համալսարանը: 1789 թ. մայիսի...
Ամեն տարի մայիսի 28-ին Հայաստանի բնակիչները Առաջին Հանրապետության օրն են նշում: Այս տոնի երկրորդ անունը Ինքնիշխանության վերականգնման օր է: 1918 թ. մայիսի 28-ին ավելի քան վեց դար տարբեր նվաճողների...
Հոմոֆոբիա տերմինն առաջացել է հունարեն homо- միանման և phоbos- վախ բառերից: Այս տերմինը շրջանառության մեջ է դրվել 1972 թ.: Մինչ այդ երևույթը, որն այսօր կոչվում է հոմոֆոբիա, հասարակական նորմա էր...
Յուրաքանչյուր տարի, մայիս ամսվա երրորդ կիրակի օրն ընդունված է հիշել այն մարդկանց, որոնք մահացել են ՁԻԱՀ-ից: Սա արվում է ՁԻԱՀ-ով հիվանդ և ՄԻԱՎ վարակակիր մարդկանց խնդիրների վրա միջազգային հանրության ուշադրությունը գրավելու և այս հիվանդության հետագա...
ՄԻԱՎ վարակի համաճարակն իր ներգործությամբ և կործանարար չափերով աշխարհում արտակարգ իրավիճակ է ստեղծել: Առաջին անգամ արձանագրվելով 1981թ.-ին ԱՄՆ-ում, այսօր ՄԻԱՎ վարակը տարածվել է բոլոր մայրցամաքներում...
Համբարձումը Հայաստանում որպես տոն հաստատվել է IV-V դարերում և տոնվում է Սուրբ Զատիկից քառասուն օր անց: Հարություն առնելուց հետո Քրիստոսը դեռ քառասուն օր երևաց աշակերտներին ու Աստծո Արքայության մասին խոսեց...
Ռոնալդ Ռոսսը ծնվել է 1857թ. մայիսի 13-ին Ալմորում, բրիտանական բանակի սպայի ընտանիքում: Երբ տղան դարձավ 8 տարեկան, նրան ուղարկեցին Անգլիա՝ սովորելու...
Ամեն տարի մայիսի երկրորդ կիրակի օրը եվրոպական շատ երկրներում, ԱՄՆ-ում, Կանադայում, Չինաստանում և Ճապոնիայում նշվում է ամենալուսավոր և ամենաբարի տոներից մեկը՝ Մայրերի օրը...
Թոմաս Ջոնստոն Լիփթոնը ծնվել է 1850թ. մայիսի 10-ին Գլազգոյում (Շոտլանդիա): Արդեն հինգ տարեկան հասակում նա օգնում էր իր հորը նպարեղենի խանութում, իսկ երբ նրա եղբայրը և քույրը մահացան, նա ստիպված...
Պատերազմը միշտ անսպասելի է սկսվում, թեև մեկ սերունդ հետո պատմաբանների համար այն անխուսափելի է թվում: 1941թ. սկսեց ամենասարսափելի, ամենամոտիկ, ամենաթանկ Հայրենական Մեծ պատերազմը: Ասում են, առանց...
Կարմիր Խաչի և Կարմիր Կիսալուսնի համաշխարհային օրը (World Red Cross and Red Crescent Day) նշվում է ամեն տարի մայիսի 8-ին և հաստատվել է շվեյցարացի գործարար, հասարակական գործիչ և հումանիստ...
Անդրե Միշել Լվովը ծնվել է 1902թ. մայիսի 8-ին ֆրանսիական Էլե-լյո-Շատո գյուղում, ռուսական ծագում ունեցող մտավորական հրեայական ընտանիքում: 1922թ. նա ընդունվել է Պաստերյան ինստիտուտ, սովորել է աշխարհահռչակ ֆրանսիացի...
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
- Ժողովրդական դեղամիջոցներ
- Հղիություն. 4-րդ ամիս
- Հղիություն. 7-րդ ամիս
- Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
- Հղիություն. 6-րդ ամիս
- «Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
- Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
- Ամուսնական առաջին գիշերը
- Ընկերության մասին
- Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
- Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
- Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
- Դդում
- Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
- Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
- Սեռական գրգռում
- Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
- Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
- Չիչխանի օգտակար հատկությունները
- Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
- Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
- Դիմակներ` մազերի համար
- Հղիություն. 1-ին ամիս
- Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
- Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
- Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
- Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
- Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
- Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
- Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
- Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
- Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
- Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
- ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
- Իրիդիոսքրինինգ
- Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն